Paul den Hollander / Photography Home / Info

Lessen van de natuur

De natuur heeft van jongs af aan een belangrijke rol gespeeld in mijn leven, zij was en is mijn leermeesteres.

Als kind verwonderde ik me over het leven in de kleine tuin bij mijn ouderlijk huis. Ik verzamelde afbeeldingen van dieren en trok samen met mijn ouders en broers de natuur in. Later, in de periode van de middelbare school, ging ik meer gericht vogels waarnemen en kocht ik mijn eerste camera om planten en dieren te fotograferen, vooral ook vogels.

Na een aantal jaren ontdekte ik echter dat ik met behulp van de fotografie ook mijn binnenwereld kon verbeelden. Dit was een essentiële ervaring en was het startpunt van een lange zoektocht.

Na afronding van de middelbare school wist ik nog niet te kiezen tussen de bosbouwschool en de kunstacademie. Het werd de fotografie. Maar daar hoorde toch ook het werken met de aarde bij in de wisselende seizoenen en al snel huurde ik twee volkstuinen. Deze combinatie van fotografie en tuinieren is tot op de dag van vandaag blijven bestaan.

Reizen

Mijn docenten van de kunstacademie ben ik dankbaar dat ze me, naast de verplichte vakken, de ruimte en de stimulans hebben gegeven om mijn persoonlijke weg te kunnen vinden. Een periode van experimenteren, onderzoeken en van vele korte reizen in binnen- en buitenland. Mensen ontmoeten, bewegen in de ruimste zin. Een zoektocht ook naar de essentiële levensvragen, naar de zin van het leven.

Als stageproject heb ik in het laatste schooljaar een fietstocht door België, Frankrijk, Engeland, Wales en Ierland gemaakt. Een reis vol van ontmoetingen en belangrijke ervaringen. Met de natuur als metgezel. Slapend onder de nachtelijke hemel, in hooibergen (die bestonden toen nog) en bij gastvrije mensen thuis. Een rijkdom aan beelden verzamelend, ook via de camera.

Bij het eindexamen ontving ik naast mijn diploma ook de Prijs van de Stad Breda. Met het geld hiervan kocht ik Lely, het fjordenpaard. Er had zich de mogelijkheid voorgedaan om, met een paar vrienden, op een terrein van 4 hectare een biologisch tuinbouwbedrijf te beginnen, in combinatie met winkel en bakkerij. Een periode zonder fotografie, maar opgenomen in de stroom der seizoenen en ons jeugdig enthousiasme, verbonden met de levenskracht van de aarde.

Enkele jaren later, tijdens een lange reis naar het Oosten, werd het me duidelijk dat ik mijn fotografie bij terugkomst weer volop de aandacht wilde geven. Dat ik mijn kijk op de wereld met andere mensen wilde delen. Fotografie als een bewustwordingsproces, als een middel om beelden uit onbewuste lagen van mijn bestaan naar het licht te brengen. Waar iedere foto een innerlijke staat van zijn verbeeldt, geprojecteerd op een fysieke werkelijkheid, waardoor die dagelijkse werkelijkheid een andere lading, een extra betekenis krijgt.

De foto als een brug tussen de binnen- en buitenwereld, waarbij door de geconcentreerde aandacht voor beide, en de intuïtieve kadrering, het ontstane beeld betekenisvol wordt. Het bijzondere hierbij is dat het schijnbaar eenvoudige, het dagelijkse, als betekenisvol wordt ervaren en de sluier van een onzichtbare wereld gedeeltelijk wordt opgelicht.

Door die stille alertheid, vanuit een houding van niet-analyseren, van puur aanwezig zijn, van waarnemen zonder oordeel, kan de scheiding tussen binnen- en buitenwereld wegvallen, kan er éénheid, verbondenheid met alles, ervaren worden.

De tuin

Een rode draad binnen mijn fotografisch werk is de relatie van de mens met de natuurlijke wereld geweest, zich uitend in velerlei verschijningsvormen. In de verschillende hiermee verbonden thema's, die ik uitdiepte gedurende een langere periode, is de innerlijke impuls altijd de sturende factor geweest. Maar daarnaast, als voedende en verrijkende bron, was er altijd de tuin.

De tuin met groenten en fruit, de siertuin.

Het eigenlijke centrum van mijn bestaan. De plaats van in- en uitademen. Een plaats om tot rust te komen tijdens tuinwerkzaamheden en in woelige levensperiodes.

Lange jaren heeft mijn fotografie mij naar andere plaatsen in binnen- en buitenland gebracht. Naar plaatsen ook waar leven en dood dicht bij elkaar liggen. Altijd met sporen van menselijke activiteit, van de behoefte van de mens om in te grijpen in de wereld, vorm te geven, te ordenen.

Vervolgens ontwaakte het grote verlangen om in de woestijn te zijn, los van de constante bewegingen en indrukken in onze wereld.

Gelukkig heb ik er gehoor aan kunnen geven en heb ik een prachtige plek gevonden waar ik een tijd alleen kon zijn. In een immense stilte en ruimte. Een oeroude plek, waarvan ieder deeltje geladen is met een grote kracht. Waar ik ook mijn eigen kracht als mens intens mocht beleven. Onder de banen van zon, maan en sterren aan het firmament. Een ruimte die de ervaring schiep aanwezig te zijn in alles om mij heen. Een bijzondere en belangrijke ervaring.

Daarna heb ik nog een aantal keren deze sublieme wereld bezocht, nu met een camera. De opgedane ervaringen in de woestijn brachten me in zekere zin weer terug bij een onbevangen manier van kijken naar de plantenwereld in mijn eigen tuin, als met de ogen van een kind. Een cirkelgang in de tijd leek zich te sluiten. De werkplek van tuinman en fotograaf vielen samen.

De reeks 'Metamorphosis' is de afspiegeling van deze avontuurlijke en wonderbaarlijke reis in de wereld der planten. Een reis door het plantenleven, in vele vormen qua tijdsperiode en ruimte, vol mysterie, kleur, intimiteit, schoonheid en levenskracht.

De levenskracht die zichtbaar is in 'Metamorphosis' wekte nog meer interesse op voor het elektromagnetische veld dat voor het blote oog grotendeels onzichtbaar is, maar al het leven op onze aarde doordringt en omgeeft.

In de reeks 'Luminous Garden' onderzoek ik die samenhang van een gekende fysieke wereld met dit onzichtbare veld, waardoor een totaal andere ervaring van de 'werkelijkheid' wordt gecreëerd, gefiltreerd door wetenschappelijke techniek en artistieke interventie.

Een fascinerende wereld, vol van betovering, openbaart zich.

Een nieuw thuis

Al langer was er het gevoel dat het goed was om een nieuwe stap te maken in het leven. Altijd al hebben de landen in het zuiden van Europa me aangetrokken. Het licht, de warmte en hun invloed op de cultuur, op de mentaliteit van de mensen die daar leven. Veel van mijn vrije werk en opdrachten werden in die grote regio gerealiseerd. Ook de meeste tentoonstellingen vonden er plaats.

Door een bijzondere samenloop van gebeurtenissen is Portugal ons nieuwe thuisland geworden.

Ons nieuwe thuis is omgeven door natuur, met een wijds uitzicht in alle richtingen. Nieuwe ruimtes ontvouwen zich, zowel in binnen- als in buitenwereld. Andere ervaringen. Ontmoetingen. Land om vruchtbaar te maken. Nieuwe beelden die vorm krijgen. Verrijkende impulsen.

Paul den Hollander

Portugal: impressies van de natuur

English text

 

Ons nieuwe thuis: uitzichten en een ontluikende tuin

 

De tuin in Breda.
Samen met mijn geliefde Gudrun en prachtige dochter Claire heb ik dit bijzondere stukje Aarde thuis mogen noemen.